İnanç Turizmi
»
Kiliseler
Şemsettin Sami bey’in kamus Alâm adlı kitabında Kula’da iki rum ve ayrıca rahibeler tarafından idare edilen bir Frenk Okulu’nun bulunduğunu yazar. Kaza merkezinin 10 bin 041 köyleri ile birlikte toplam nüfusu 29 bin 111 olduğunu bu nüfusun 2 bin 144 kişin rum olduğunu belirtir. Kula çevresindeki bazı köylerde oturan Rumların Türkçe konuştukları ve rum kadınların sayıca fazla olduğunu rum erkeklerinin çalışmak amacıyla başka yerlere özellkle İzmir’e gittikleri ve genellikle gemicilikle uğraştıklarını yazar. 1901 yılında Kula ve çevresinde incelemeler yapan Alfread Ohilipson Kula- Gölde, Hamdiye ve Menye Rumların başlıca oturdukları yerlerdir. Rumlar Türk Halkı iç içe uzun yıllar yaşamıştır der. Kula daki Rumlar Türkçe Konuşur ticaretle uğraşır ve genellikle dışarıda çalışırlardı.
Kula da Rumların iki mahalle olan Kuzguncuk ve Hidırilyas mahallelerinde Rum Stili Mermer ağırlı evler rum evleri olarak bilinir. Kula da yaşan Rumlar Kulanın ticaretini ellerinde tuttukları gibi doktor ve mimarlik gibi meslek erbabları vardır. Bilhassa yaka bağ mevkiinde şarap yapmak için yetiştirdikleri üzüm bağları mevcuttur. Rum evlerine birbnirine bağlayan yer altı yollarını bulunduğu ve bu tünellerin karataşa çıktığı anlatılmaktadır. Mahallelerin yanında rum mezarlığının bulunduğu Kula daki üç adet kilisenin bulunuyor bu kiliseler iki tanesi günümüze kadar bina olarak ayakta kalmış üçüncü kilise tamamen yıkılmıştır.